Rys historyczny

Pracownia Badawcza Polskiego Pomiaru Postaw i Wartości wpisuje się w potrzebę kontynuowania i rozwoju akademickiej metodologii badań socjologicznych. Kluczową misją serii badawczej jest systematyczny pomiar społeczeństwa polskiego oraz jego poszczególnych segmentów w oparciu o rygorystyczne procedury gwarantujące wysoki poziom poprawności i wiarygodności gromadzonych danych oraz prowadzonych analiz. W związku z unijnymi oraz ministerialnymi zaleceniami zrównoważonego integrowania wiedzy z potrzebami rynku oraz koniecznością opracowania procedur transmisji wiedzy do sektorów gospodarki, niezbędne było erygowanie w Instytucie Socjologii UKSW w Warszawie akademickiej jednostki badawczo-analitycznej. Zasadnicze uwarunkowania stanowiące podstawę założenia Pracowni związane są zatem z komercjalizacją wiedzy oraz rozwojem Gospodarki opartej na wiedzy zaprezentowanym w Strategii rozwoju szkolnictwa wyższego na lata 2010–2020 przygotowanej przez Fundację Rektorów Polskich wspólnie z organizacjami i instytucjami partnerskimi. W grupie celów zawartych w dokumencie znalazły się zadania, które z perspektywy misji UKSW i statutu Pracowni wyznaczają główne obszary analityczne:

Poprawa stopnia dopasowania kompetencji absolwentów uczelni do potrzeb społecznych i gospodarczych. Rozumie się przez to m.in. podniesienie „zatrudnialności” absolwenta, lepszego przygotowania do wnoszenia twórczego wkładu w tworzenie gospodarki opartej na wiedzy, tworzenia praktycznych profilów studiów, dla których określone zostaną wymagania kadrowe dotyczące zatrudniania osób mających doświadczenie zawodowe związane z pracą poza uczelnią, tworzenie gospodarczego zaplecza uczelni (współpraca z pracodawcami), współdziałanie z pracodawcami w kwestii konstruowania procesu i programu studiów oraz włączanie do programów studiów elementów wiedzy i umiejętności niezbędnych do uzyskiwania uprawnień zawodowych w stowarzyszeniach krajowych i zagranicznych (Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego na lata 2010–2020).

Pracownia pozwala na prowadzenie systematycznych badań dopasowania siatki programowej do potrzeb krajowego i regionalnego rynku pracy. Rynek pracy i rynek edukacji to obszary regulowane między innymi poprzez przepływ informacji. W stronę rynku edukacyjnego płyną informacje o prawdopodobieństwie zatrudnienia (lub bezrobocia czy bierności zawodowej) oraz osiąganych wynagrodzeń, rozumianych jako wycena umiejętności nabywanych w trakcie edukacji formalnej. Niedopasowanie rynku pracy do oczekiwań pracodawców oraz szerzej – adaptatywność do koniunkturalnego rynku pracy - jest zagadnieniem warunkowanym przez dostępność do kluczowych informacji na poziomie rynków pracy. Odpowiednia diagnoza przyczyn bierności zawodowej absolwentów w oparciu o monitorowanie popytu i podaży zawodów pozwoli na sformułowanie rekomendacji dla zmian specjalności i siatek dydaktycznych w celu lepszego dostosowania do potrzeb współczesnego rynku pracy. Ponadto jednym z najistotniejszych celów kształcenia ma stać się dostarczanie rynkowi pracy absolwentów odpowiedniej jakości – tj. absolwentów o poszukiwanych aktualnie kwalifikacjach. Do tego niezbędna jest diagnoza statystyczna indeksu kompetencji wskazywanych dla elementarnych zawodów przez przedstawicieli podmiotów rynku pracy.

Uzasadnienie erygowania Pracowni pokrywa się także z zadaniami wyznaczonymi przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego uczelniom realizującym wraz z aktywnością dydaktyczną, badania typu ilościowego i jakościowego. Przykładową legitymizacją Pracowni są cele wyznaczone przez rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 maja 2008 roku w sprawie programu „Kreator innowacyjności - wsparcie innowacyjnej przedsiębiorczości akademickiej” (Na podstawie art. 15 ust. 5 ustawy z dnia 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. Nr 238, poz. 2390, z pózn. zm.), szczególnie par. 1 pkt. 3 („tworzenie i obsługa baz danych zawierających informacje o wynikach badań naukowych”).

Pracownia Badawcza Polski Pomiar Postaw i Wartości odwołuje się do inspiracji jakie stanowią autorskie badania teoretyczne i empiryczne prowadzone w Akademii Teologii Katolickiej, a następnie na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Pracownia początkowo powstała w 2009 roku w formie wydzielonego, międzykatedralnego Zespołu Badawczego jako intencjonalna struktura złożona z pracowników Katedry Socjologii Religii, Katedry Socjologii Kultury oraz Katedry Statystyki i Demografii w Instytucie Socjologii UKSW w Warszawie. Inicjatorami powstania Zespołu byli: Ks. prof. zw. dr hab. Sławomir H. Zaręba (ówczesny kierownik Katedry Socjologii Religii) – kierownik Zespołu, dr Martyna Kawińska (z Katedry Statystyki i Demografii), dr Rafał Wiśniewski (z Katedry Socjologii Kultury) oraz mgr Marcin Zarzecki (z Katedry Socjologii Religii). W kolejnych latach skład Zespołu został poszerzony o dr Annę Linek (Katedra Socjologii Małżeństwa i Rodziny), mgr Olgę Kotowską – Wójcik (Katedra Statystyki i Demografii) i mgra Wojciecha Klimskiego (Katedra Socjologii Religii). W pracach Zespołu partycypowali także dr Tomasz Marcysiak z Wyższej Szkoły Bankowej w Bydgoszczy, dr Joanna Wróblewska–Skrzek oraz Mateusz Zych z Coffey International Development. Sekretarzem PPPiW został doktorant Instytutu Socjologii UKSW, mgr Marcin Choczyński. Obecnie, po uzyskaniu stopnia doktora nauk społecznych w dyscyplinie socjologia, dr Marcin Choczyński został członkiem Zespołu, pełniąc nadal obowiązki sekretarza. Polem zainteresowań poznawczych Zespołu Badawczego są zagadnienia z zakresu religii i religijności, małżeństwa i rodziny, kultury i stylów życia, a także badań nad młodzieżą oraz opinią publiczną i polityką. Profil tematyczny coroczne realizowanych projektów, nawiązując do tradycji ATK/UKSW uzupełniany jest o problemy zasadnicze z perspektywy eksplorowania polskiego społeczeństwa w dynamice zmian. Zgodnie z wynikami głosowania Rady Wydziału Nauk Historycznych i Społecznych UKSW w Warszawie dnia 18 listopada 2013 roku Pracownia Badawcza Polski Pomiar Postaw i Wartości włączona została do struktury Instytutu Socjologii jako autonomiczna jednostka badawczo-analityczna. 

Seria badawcza Polski Pomiar Postaw i Wartości bazuje na metodach i technikach badań ilościowych i jakościowych, na próbach reprezentatywnych, ale także na pomiarach wąskich próbkowo, obejmujących homogeniczne zbiorowości. Dane w postaci analiz są rozpowszechniane w środowisku polskich socjologów przez wydawanie publikacji naukowych oraz konferencje i seminaria organizowane we współpracy z Polskim Towarzystwem Socjologicznym. Wyniki badań cieszą się dużą popularnością wśród mediów.