Europejska Noc Muzeów - Warszawa 2016
NOTA POSTBADAWCZA
Badanie socjologiczne uczestników warszawskiej edycji Europejskiej Nocy Muzeów 2016 miało miejsce w nocy z 14 na 15 maja 2016 r. w godzinach od 19:00 do 1:00 po północy. Tym razem jednak (w porównaniu do lat ubiegłych) badano przede wszystkim osoby oczekujące w kolejkach do innych miejsc niż muzea (np. ambasad, urzędów centralnych, teatrów, Centrum Nauki Kopernik itp.). Ankieterami byli studenci Instytutu Socjologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, którym należą się szczególne podziękowania nie tylko za przyjęcie roli badacza (w sposób w pełni profesjonalny), ale przede wszystkim za ich ogromne osobiste zaangażowanie, zwłaszcza, że warunki pogodowe tej nocy nie były sprzyjające.
Narzędzie badawcze składało się z 19 pytań oraz dziewięciu pytań metryczkowych (tj. rok urodzenia, płeć, stan cywilny, wykształcenie, miejsce zamieszkania, miejsce pochodzenia, sytuacja zawodowa, dochód netto na osobę oraz stosunek do wiary religijnej. Zasadnicze pytania dotyczyły kwestii organizacyjnych warszawskiej edycji Europejskiej Nocy Muzeów 2016 r. oraz oferty kulturalnej stolicy. ponadto respondenci ostali poproszeni o wyrażenie swoich postaw i opinii na temat indywidualnego i zbiorowego aspektu uczestnictwa w kulturze.
Założona próba badawcza liczyła N = 1000 respondentów (uczestników) w kategoriach wiekowych powyżej 15. roku życia. Procedura doboru jednostek oparta była na schemacie losowania systematycznego w stałych interwałach z losowaniem punktu startowego (osoby w kolejkach do celowo wybranych instytucji). Jak już wspomniano, w przeciwieństwie do poprzednich badań z 2014 oraz 2015 roku, pomiarem objęto uczestników Europejskiej Nocy Muzeów w Warszawie zwiedzających nie muzea, ale instytucje administracji centralnej, fabryki, teatry, ambasady, centra popularyzacji nauki, galerie oraz inne miejsca niedostępne dla turystyki miejskiej. Ostatecznie próba zrealizowana liczyła N = 829 respondentów zróżnicowanych pod względem płci, wieku, wykształcenia, miejsca zamieszkania, sytuacji społeczno-zawodowej i dochodu. Kontrola jakości zbieranych danych i zabezpieczenia danych obejmowała całościową ocenę zebranego materiału i pracy ankieterów w oparciu o standardy ESOMAR.
Analizując wybrane dane dotyczące cech społeczno-demograficznych badanych osób, można stwierdzić, że w badaniu, podobnie jak w latach ubiegłych, wzięło udział więcej kobiet (57%) niż mężczyzn (43%). Podobnie także w stosunku do lat ubiegłych kształtuje się wiek osób uczestniczących w badaniu. Dominowały osoby młode w wieku od 19 do 34 lat, z czego 32,2% stanowiły osoby w wieku 25-34 lat, a 29,7% osoby w wieku 19-24 lat. Najmniej było osób w wieku do 18 lat (1,9%) oraz powyżej 65 roku życia (3,9%). Podobnie także do lat ubiegłych przedstawia się stan cywilny respondentów. Najwięcej było kawalerów i panien (49,9%). Żonaci i zamężni stanowili 32,9% ogółu badanych, 9% - osoby będące w związku partnerskim, 5,4% - rozwiedzeni, a 2,9% - wdowcy i wdowy.
Z deklaracji respondentów wynika, że informacje na temat oferty instytucji kulturalnych biorących udział w Europejskiej Nocy Muzeów 2016 najczęściej pozyskują z Internetu (80,8%), następnie telewizji (39,4%), w dalszej kolejności od rodzin bądź znajomych (38,2%) oraz z rozwieszanych plakatów i afiszy czy też kolportowanych ulotek (37,4%). Co trzeci wskazywał radio (31,5%) i prasę lokalną (31,1%), zaś blisko co czwarty wymieniał środki lokomocji (26,7%) oraz prasę ogólnopolską (23,2%). Zebrany materiał empiryczny przedstawia następujący ranking oczekiwań respondentów co do oferty Nocy Muzeów - "interesującej ekspozycji" (63,7%); "spotkań ze znanymi ludźmi" (41,6%); "wykładów/prelekcji" (28,7%), "warsztatów edukacyjnych" (26,4%) i "spotkań/inscenizacji" (25,6%).
W przypadku uczestników warszawskiej edycji Europejskiej Nocy Muzeów 2016 zdecydowana większość traktowała swoją partycypację w wydarzeniu jako doświadczenie kulturalne, o czym świadczy 37,7% takich deklaracji. Dla 21,2% badanych udział w tym wydarzeniu był formą nauki, a 16,9% uznało, że jest to ciekawa przygoda i nowe doświadczenie. Zdecydowana większość pytanych nie przynależy do żadnego typu stowarzyszeń kulturalnych. Zadeklarowało tak od 92,6% do 96,2% z nich. Respondenci, którzy są głęboko wierzący, należą przede wszystkim do towarzystw kulturalnych i teatralnych. Ich odsetki wynoszą odpowiednio 13,2% i 12,0%. Wierzący działają w towarzystwach teatralnych (6,6%), kulturalnych (6,1%) i instytucjach kulturalnych (6,1%). Obojętni religijnie są zazwyczaj członkami towarzystw teatralnych (7,7%) i fundacji kulturalnych (6,0%). Niewierzący działają w towarzystwach teatralnych (10,3%), następnie towarzystwach kulturalnych (9,0%) i instytucjach kulturalnych (9,0%).
Kolejny pomiar socjologiczny przeprowadzony przez Pracownię Badawczą Polskiego Pomiaru Postaw i Wartości ponownie ukazał charakterystykę uczestników, która tylko w niewielkim stopniu różni się od ubiegłorocznej. Dziś można zakładać, że uczestnictwo w kolejnych edycjach Europejskiej Nocy Muzeów będzie jeszcze bardziej aktywizować do wspólnego odbioru kultury, bowiem to okazja nie tylko do bycia razem dla tych wszystkich, którzy w różnym stopniu interesują się sztuką, ile sposobność do powiększenia swoich kompetencji kulturowych, i to niezależnie od profesjonalnego przygotowania. Tym samym recepcja kultury czy uczestnictwo w niej od pewnego już czasu przestaje być domeną jedynie koneserów.
